Gebelikte HIV Testi Neden Zorunlu?
Hamilelik döneminde yapılan HIV testi, annenin taşıyıcı olup olmadığını belirleyerek, bebeğin enfekte olma riskini en aza indirmek için uygulanır. HIV pozitif bir anne, uygun tedavi almadığında virüsü doğum öncesi, doğum sırasında veya emzirme yoluyla bebeğine geçirebilir. Ancak erken teşhis ve müdahale ile bu risk %1’in altına kadar düşürülebilir.
HIV Testi Gebelikte Zorunlu mu?
Türkiye’de gebelik takibinde HIV testi yasal bir zorunluluk değildir, ancak Sağlık Bakanlığı tarafından şiddetle önerilmektedir. Birçok devlet ve özel hastane, ilk gebelik kontrolleri sırasında rutin tarama testleri kapsamında HIV testini uygulamaktadır.
Bu test ile amaç:
- Erken tanı koymak,
- Antiretroviral tedaviye (ART) vakit kaybetmeden başlamak,
- Bebeğe virüs geçişini önlemek.
Gebelikte HIV Testi Ne Zaman Yapılır?
Gebeliğin ilk üç ayında, yani ilk trimesterde HIV testi yapılması önerilir. Bu test:
- Genellikle HIV testi diğer yapılan testlerle birlikte yapılır.
- Sonuç pozitif çıkarsa, Western Blot veya PCR testi ile doğrulama yapılır.
Bazı durumlarda doğuma yakın tekrar test istenebilir, özellikle riskli gruplarda (iğne paylaşımı, HIV pozitif partner, geçmişte korunmasız cinsel ilişki öyküsü).
HIV Taşıyan Anneden Bebeğe Virüs Bulaşır mı?
Evet, ancak uygun tedaviyle bu risk neredeyse sıfıra indirilebilir. Tedavi edilmeyen HIV pozitif bir anneden doğan bebeğe virüs bulaşma ihtimali:
- Doğum öncesi: %5-10
- Doğum sırasında: %10-20
- Emzirme döneminde: %10-15
Ancak etkin bir antiretroviral tedavi (ART), sezaryen doğum ve anne sütünün verilmemesi, virüs bulaşma oranını %1’in altına düşürmektedir.
HIV Pozitif Gebeler İçin Alınan Önlemler
Eğer anne adayının testi pozitif çıkarsa, aşağıdaki önlemlerle bebek sağlıklı bir şekilde dünyaya gelebilir:
- Anneye ART başlanır.
- Doğum şekli genellikle sezaryen olarak planlanır.
- Bebek doğduktan sonra profilaktik antiviral tedavi alır.
- Anne emzirmemelidir.
- Bebek ilk 6 hafta içinde düzenli olarak HIV RNA PCR testlerine alınır.
Gebelikte HIV Testi Güvenli mi?
Evet. HIV testi basit bir kan testidir ve anneye ya da bebeğe herhangi bir zararı yoktur. Ayrıca test sonucu gizli tutulur ve hasta hakları kapsamında değerlendirilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hamileyken HIV testi yaptırmak zorunlu mu?
Zorunlu değildir ancak anne ve bebek sağlığı için yapılması şiddetle önerilir.
HIV pozitif bir anne doğum yapabilir mi?
Evet, uygun tedaviyle virüs bebeğe geçmeden sağlıklı doğum mümkündür.
Bebeğe HIV geçmemesi için doğum nasıl yapılır?
Genellikle sezaryen tercih edilir ve emzirme önerilmez.